Stal nierdzewna oraz kwasoodporna, ze względu na swoje właściwości, są bardzo często wykorzystywane w różnych gałęziach przemysłu. Używa się ich przede wszystkim tam, gdzie liczy się wysoka odporność na korozję, działanie kwasów czy wysokie temperatury. W zastosowaniach przemysłowych istotne jest to, aby wszelkie elementy ze stali były wytrzymałe na wiele negatywnych czynników.
Warto zatem wiedzieć, w jaki sposób można odróżnić stal nierdzewną od kwasówki, a także jakie są podstawowe różnice pomiędzy nimi.
Stal kwasoodporna a stal nierdzewna – co trzeba wiedzieć?
Stal kwasoodporna znajduje szerokie zastosowanie w wielu branżach. Warto wiedzieć, że kiedyś (zanim Polska przystąpiła do UE) obowiązywała nas norma PN-71/H-86020, ściśle określająca to, jaki mamy podział stali. Na jej podstawie stal była rozróżniana pod kątem charakteru oraz stopnia odporności na korozję. Obowiązująca norma pozwalała zatem wyróżniać następujące rodzaje stali: nierdzewną, chromową, żaroodporną, żarowytrzymała, jak też stal austenityczną kwasoodporną.
Kluczowe jest to, że w stali nierdzewnej zawartość chromu nie mogła wynosić mniej niż 12 procent. Cechowała się ponadto nie tylko odpornością na korozję, ale także kwasy organiczne i nieorganiczne.
Zgodnie z wycofaną po wejściu Polski do UE normy, jako stal kwasoodporna sklasyfikowano także stop stali chromowo-niklowej, gdzie zawartość chromu mieściła się w przedziale 15-20%, natomiast niklu – 8-14%. Duże znaczenie miała ponadto zawartość węgla, która musiała być możliwie najmniejsza. Oprócz tego, kwasówka musiała się też wyróżniać strukturą austenityczną, co gwarantowało odporność na kwasy.
Stal nierdzewna a kwasówka – obecne normy
Obecnie, czyli po wstąpieniu naszego kraju w szeregi Unii Europejskiej, obowiązująca stała się norma PN-EN 10088. Nie określa ona jasno, czym dokładnie miałaby być stal kwasoodporna, z kolei ta cechująca się podwyższoną odpornością na korozję dzieli się na poniższe odmiany:
- stal nierdzewna,
- stal żarowytrzymała,
- stal żaroodporna.
Zgodnie z obecnymi zasadami, przyjmuje się, że stal kwasoodporna stanowi bardzo ważny składnik stali nierdzewnej. Warto zatem wiedzieć, w jakim dokładnie środowisku będą pracować komponenty wykonane ze stali, aby wybrać najlepsze rozwiązania. Przykładowo, zawory powinny być produkowane ze stali, która będzie odporna na szereg negatywnych czynników – korozja, działanie kwasów, czy różnice ciśnień i temperatur. Ma to duże znaczenie przede wszystkim w tych branżach, gdzie liczy się zachowanie wysokiego stopnia higieny. Stal nierdzewna jest popularnym materiałem do produkcji różnorodnych zaworów, które muszą sobie często radzić w bardzo trudnym środowisku roboczym. Przede wszystkim te komponenty muszą być odporne na korozję, aby zagwarantować niezawodną kontrolę przepływu medium.
Jak odróżnić od siebie stal nierdzewną i kwasówkę?
Istnieje wiele sposobów, które pozwolą nam stwierdzić, czy w danym przypadku mamy do czynienia ze stalą nierdzewną, czy może raczej kwasoodporną. Wśród nich możemy wskazać na przykład test molibdenowy. Pozwala on na wykrycie obecności molibdenu (albo molibdenianu) w stali nierdzewnej, który stosowany jest jako inhibitor (to jest substancja chemiczna spowalniająca bądź całkowicie zatrzymująca przebieg reakcji chemicznej) korozji.
Znacznie prostszym sposobem, jaki możemy wykonać bez specjalistycznego sprzętu, okazuje się z kolei test magnetyczny. Wystarczy przyłożyć magnes do badanego obiektu i sprawdzić, jak zareaguje. Stal nierdzewna (ferrytyczna) posiada właściwości magnetyczne, natomiast stal kwasoodporna już nie.
Pomiar magnetyczności jest bardzo prosty do wykonania, dlatego możemy go wykonać w przypadku, kiedy nie musimy dokładnie określać jej składu chemicznego. To, czy mamy stal nierdzewną czy może popularną kwasówkę, można określić na podstawie zjawiska przyciągania przez magnes.